Talent en ontwikkeling

Het onderwijs onder de zwarte bevolking had sterk te lijden onder het apartheidsregime. In 1953 werd door de “Bantu Education Act” het onderwijs voor de zwarten nog verder beperkt en ook het missieonderwijs werd geheel door de staat overgenomen. Ook inhoudelijk en qua voorzieningen bepaalde de overheid het onderwijsbeleid. Zo mocht het onderwijs alleen in de eigen taal onderwezen worden en werd het niveau bewust laag gehouden.

In 1959 mochten studenten alleen naar een universiteit van hun eigen “kleur”. Studeren aan de grote “blanke” universiteiten als de Universiteit van Kaapstad en die van Witwatersrand was voor kleurlingen en zwarten uitgesloten. Pas in 1986 werden alle rassen in principe weer toegelaten tot de universiteiten. Tot 1990 bleef deze situatie zo en bijvoorbeeld de leerplicht voor zwarten werd pas in 1991 geregeld. Voor blanken gold de leerplicht al vanaf 1953, voor Aziaten vanaf 1979 en voor kleurlingen vanaf 1980. Zwarte scholen kampten echter vanaf het begin al met o.a. slechte gebouwen, slechte leermiddelen, veel te grote klassen, te kleine budgetten. Het analfabetisme onder de zwarte bevolking was zeer hoog. In 1985 kon 68% van de zwarte bevolking niet lezen of schrijven tegen 7% van de blanke bevolking. In 1990 haalde nog maar 36% van de zwarte leerlingen een diploma tegen 90% van de blanken, kleurlingen en Aziaten.

Op dit moment streeft de overheid natuurlijk naar een geïntegreerd schoolsysteem dat in principe voor iedereen toegankelijk zou moeten zijn. Dat het in de praktijk nog verre van ideaal is zal duidelijk zijn er zullen nog veel culturele en psychologische barrières genomen moeten worden voordat echte iedereen gelijke kansen heeft. Met name  de organisatie van het onderwijs in de zwarte townships, waar het grootste deel van de zwarte kinderen op aangewezen is, komt maar moeizaam op gang.

Zuid-Afrika heeft sinds de afschaffing van de apartheid sinds 1994 een periode van transformatie ondergaan om de natie te herbouwen en concurrentievermogen binnen bedrijven te verzekeren, waarbij het arbeidsprofiel en de aard van personeelsmanagement binnen bedrijven structureel is veranderd. Een belangrijke factor die de economische groei in Zuid-Afrika remt is het gebrek aan vaardigheden onder de arbeidskrachten en met name managers. De overheid is gecommitteerd om deze kwestie aan te pakken en heeft ontwikkeling van human resources prioriteit gegeven. Vanwege de noodzaak van diepgaande investeringen in de ontwikkeling van kennis en vaardigheden van de (beroeps)bevolking heeft de Zuid-Afrikaanse regering een brede Human Resources Development Strategy gelanceerd voor 2005-2010, de Joint Initiative on Priority Skills Acquisition (JIPSA).

JIPSA viel onder de Accelerated and Shared Growth Initiative for South Africa (ASGISA) waarin de Zuid-Afrikaanse overheid een zestal factoren heeft geïdentificeerd die de economische groei belemmeren. JIPSA richtte zich op een van deze factoren, namelijk het tekort aan vaardige arbeidskrachten. Onder JIPSA werkten overheid, bedrijfsleven en arbeid samen om prioritaire vaardigheden die vereist zijn voor accelerated en shared growth te identificeren en daarnaast adviseerde deze werkgroep op welke manier deze uitdagingen aan te pakken. De strategieën omvatten o.a. lancering van speciale trainingsprogramma’s, Zuid-Afrikanen die in het buitenland wonen/werken terugbrengen, gepensioneerden inzetten en waar nodig immigranten aantrekken.

Als gevolg van de snelle groei in Zuid-Afrika zijn er voor wat betreft enkele HR-instrumenten aanpassingen nodig. De Zuid-Afrikaanse regering heeft aangegeven ‘global experts’ vanuit heel de wereld hartelijk te verwelkomen om te komen nadenken over de rol die men kan spelen in verdere ontwikkeling en economische groei van Zuid-Afrika. Vooral in het kader van het managen van grote infrastructurele projecten, zoals bij het WK Voetbal 2010 is internationaal advies welkom.

Externe personeelsspecialisten en HR professionals uit Nederland kunnen een belangrijke bijdrage leveren bij het vinden van antwoorden op de vele personeelsvraagstukken die zich aandienen op weg naar verdere groei van de Zuid-Afrikaanse economie en die alle lagen van de Zuid-Afrikaanse bevolking bereikt en niet alleen de geschoolde middenklasse. Hier liggen kansen voor ondernemers.

Klik op onderstaande links voor meer informatie over dit onderwerp:

Artikel: Connecting the right parties

Diverse rapporten van de PMG

Webste: VVOB education voor development South Africa

Consolidated JIPSA close out report